کاروانسرای نیگنان یکی از جاهای دیدنی خراسان جنوبی است - پایگاه اینترنتی مأوا

کاروانسرای نیگنان، بنایی تاریخی در روستای نیگنان از توابع دهستان علی جمال بخش مرکزی شهرستان بشرویه است که قدمت آن طبق کتیبه سردر ورودی به دوره قاجاریه بر می گردد. کاروانسرا نیگنان از نوع کاروانسراهای دو ایوانه است. یکی از این ایوان ها محل پذیرایی از مسافرانی بوده که سرشناس و دارای معروفیت بوده اند . این کاروانسرا که به صورت بنای مستطیل شکلی بنا شده، دارای تختگاه های و ایوان هایی در طرفین درب ورودی در نمای بیرونی کاروانسرا ست. درب وردوی که در وسط ضلع شرقی قرار گرفته، دربی بزرگ، چوبی و دولته است که با میخ های زیبای قدیمی تزیین شده و کتیبه ای سنگی در بالای درب خودنمایی می نماید که بر روی آن تاریخ ساخت بنا (1314 ه.ق) و نام معمار بنا (استاد محمد معمار ولد مراد استاد باقر یزدی) ذکر شد.

پس از ورود به کاروانسرا در دو طرف آن تختگاه هایی مشاهده می گردد، همچنان که گذر میکنی، تختگاه های بزرگ و بلندتری در طرفین بچشم میخورد که محل نشیمن کاروانسالار بوده است. بر روی هر یک از این تختگاهها اتاقی سرپوشیده با چند طاقچه قرار گرفته و طرف دیگر راه پله ای به سمت پشت بام کاروانسرا راهنمایی می گردد که احتمالا برای باخبر شدن از ورود لحظه به لحظه مسافرین تازه وارد استفاده میشده است.

آنچه که بر شکوه و جلال این بنای زیبا می افزاید، آجر چینی های سقف گنبدی شکل است که در نوع خود شاهکاری بی نظیر است. زیباترین بخش کاروانسرا، آجرچینی زیرگنبد موجود بر بالای هشتی ورودی آن است که با رنگهای قرمز و خاگستری تزیین شده و زیبایی های معمارانه این بنا چشمان همه را خیره می نماید. نظیر این گره چینی در ایوانهای وسطی اضلاع شمال غربی و جنوب شرقی حیاط نیز بچشم میخورد.

ناودان های سنگی از دیگر قسمتهای زیبا در کاروانسرا ست که برای راهنمایی آب باران به خارج بام تعبیه شده است. در ضلع شرقی حیاط دو ایوان کوچکتر قرار دارند. در ضلع شمال شرقی و ضلع جنوبی غربی کاروانسرا نیز به صورت قرینه یک ایوان بزرگتر در وسط و سه ایوان در هر یک از طرفین قرار گرفته است. این شرایط در ضلع غربی نیز تکرار شده است.

باره بند یا به زبان امروزی اصطبل در چهار گوشه کاروانسرا به صورت فضای سرپوشیده ای تعبیه شده که محل بستن اسبها بوده است. از نکات جالب این باره بند نوع آجرچینی گنبد کروی شکل آن هست که با اشکال مربع و لوزی پوشیده شده و در انتهای به یک نور گیر مربع شکل انتها می یابد . این اثر در تاریخ 26 دی 1386 با شماره 20563 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.