درخشش جوان ایرانی در مسابقات دانشمندان جوان جهان در زمینه مهندسی نفت - پایگاه اینترنتی مأوا

به گزارش گروه دانشگاه خبرنگاران، عبدالحسین همتی سراپرده عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان پیروز به کسب جایزه ویژه مسابقات دانشمندان جوان دنیا در زمینه مهندسی نفت در مسابقات دنیای International Young Scientists Awards in the Field of Oil and Gas: A Glance Into the Future در سال 2021 در کشور روسیه شد.

این مسابقات به منظور شناخت دانشمندان جوان دنیا در زمینه نفت و ارتقا تکنولوژی و ایده های نو در زمینه مهندسی نفت برگزار می گردد تا بتوان رابطی عمیقی بین صنعت و تجارت و علم برقرار کرد و همکاری های بین المللی را توسعه داد.

نحوه انتخاب برگزیدگان این مسابقات بر اساس سوابق تحقیقاتی و پروپزال پیشنهادی برای کار بر روی یک زمینه علمی مرتبط با مهندسی نفت می باشد. دکتر همتی پروپزالی در زمینه کاربرد نانوتکنولوژی در مهندسی نفت ارائه کرد که به علت اهمیت و نوآوری پیروز به دریافت جایزه ویژه این مسابقات شد. بیش از 60 داور از سراسر دنیا پروپزال های ارسالی را مورد آنالیز قراد دادند و در نهایت نفرات برتر را انتخاب کردند. در این مسابقات 93 دانشمند جوان از سراسر دنیا شرکت نموده بودند که این دانشمند جوان ایرانی توانست نام ایران را در ردیف کشور های برتر دنیا در زمینه نفت قرار دهد.

گفتنی است، همتی در کارنامه علمی خود چاپ بیش از 120 مقاله ISI و چندین کنفرانس ملی و بین المللی را دارند. وی مولف و ویراستار چند کتاب در انتشارات معتبربین المللی مانند Elsevier است. نام وی (در کنار سه استاد دیگر مهندسی نفت ایران) در بین 2 درصد دانشمندان برتر دنیا در سال 2019 بر اساس مطالعات دانشگاه استنفورد آمریکا و پایگاه داده اسکوپوس هم قرار داشت.

همتی مطرح نمود: نانوتکنولوژی در سال های اخیر در صنایع مختلف از جمله مهندسی نفت مورد استفاده قرار گرفته است. نانوتکنولوژی در بخش های مختلف مهندسی نفت از جمله اکتشاف، حفاری، مخزن، بهره برداری، و پتروشیمی مورد استفاه قرار گرفته است. وی ادامه داد در دوران کارشناسی مقاله ای در زمینه نانو و مهندسی نفت مطالعه می کردم که در این مقاله ذکر شده بود نانوتکنولوژی آینده مهندسی نفت را تغییر می دهد و می تواند به افزایش برداشت نفت از مخازن نفتی زیرزمینی یاری کند. این مقاله باعث انگیزه بنده برای کار کردن در زمینه نانوتکنولوژی شد.

وی اضافه کرد: تا به امروز کار های تحقیقاتی زیادی در زمینه کاربرد نانوتکنولوژی در مهندسی نفت با همکاری محققین و اساتید مختلفی از دانشگاه های داخل و خارج کشور مانند دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعت نفت اهواز، دانشگاه تهران، دانشگاه شیراز، شرکت منطقه ها نفت خیز جنوب، دانشگاه های کلگری، مموریال و مک گل کانادا و دانشگاه سوانسی انگلیس انجام داده ایم.

وی تشریح کرد: کار های تحقیقاتی بنده در این زمینه به دو دسته کلی کار های آزمایشگاهی و مدلسازی تقسیم می شوند. تا کنون خواص مختلف نانوسیالات مانند ویسکوزیته و ضریب انتقال حرارت هدایتی، رئولوژی محلول های پیلیمری حاوی نانو ذرات، آسیب سازند در حین تزریق آب با شوری کم حاوی نانوذرات و جذب آسفالتن بر روی سطح نانوکامپوزیت ها را مدلسازی نموده ایم. برای هر کدام از این خواص بانک اطلاعات وسیعی یا از مقالات موجود جمع آوری و یا در آزمایشگاه مقدار گیری و به عنوان وردی مدل های مورد نظر استفاده شد.

همتی مطرح نمود: برای مدلسازی هم از روش های پیشرفته هوشمند استفاده گشت و بعلاوه نتایج مدل های توسعه داده شده با مدل های موجود در مقالات دیگر مقایسه شد و نشان داد که مدل های پیشنهادی ما دقت و اعتبار بهتری نسبت به بقیه مدل ها دارند. مدل های پیشنهادی میتوانند به صنعت نفت یاری شایانی نمایند و از هزینه های آزمایشگاهی به شدت بکاهند. این مدل ها میتوانند خواص مد نظر را بدون انجام تست های آزمایشگاهی با دقت بسیار بالا پیش بینی نمایند.

همتی اظهار کرد: علاوه بر کار های مدلسازی کار های آزمایشگاهی گسترده ای هم انجام داده ایم. این کار ها به طور کلی در سه دسته ازدیاد برداشت نفت، مهندسی بهره برداری و جدایش آب و نفت قرار می گیرند. ما از نانوذرات معناطیسی پوشش داده شده با ستریک اسید برای ازدیاد برداشت نفت در حضور میدان مغناطیسی استفاده کردیم. بعلاوه از این نانوذرات برای کنترل آب تولیدی در مخازن نفتی هم بهره بردیم.

وی اضافه کرد: در مطالعاتی دیگر این نانوذرات را در محلول سورفکتنت و آب با شوری کم قرار دادیم و رفتار بین سطحی آن ها را آنالیز کردیم. نتایج نشان داد که نانوذرات می تواند عملکرد محلول سورفکتنت و آب با شوری کم را بسیار بهبود دهند. از نانوذرات سیلیکا هم به منظور تغییر ترشوندگی سنگ های کربناته و ماسه سنگی هم استفاده کردیم. نانو ذرات می توانند یاری شایانی به ازدیاد برداشت نفت داشته باشند و از لحاظ مالی به کشور یاری نمایند.

به گفته وی، در کارتحقیقاتی دیگر، از نانوذرات اکسید آلومینیوم، هماتیت و مگنتیت برای جذب و اکسیداسیون آسفالتین استفاده کردیم. بعلاوه روش های مختلف مقدار گیری جذب را مورد آنالیز قرار دادیم. رسوب آسفالتین در خطوط لوله و اطراف چاه از مسائل عمده مخازن نفت ایران هستند که با نانوذرات میتوان تا حدودی این مسائل را رفع کرد.

این محقق اعلام کرد: در مطالعاتی دیگر از نانو ذرات برای کنترل مهاجرت ذرات ریز سنگ در زمان عملیات شکاف هیدورلیکی سازند و بعلاوه تزریق آب با شوری کم استفاده شد. در ادامه برای حل مشکل جدایش آب و نفت که احتیاج ضروی صنعت نفت می باشد نانو کامپوزیت الیاف کربن-چهارچوب های آلی-فلزی زئولیتی 8 و نانو کامپوزیت هسته-پوسته مغناطیسی را ساختیم و مورد استفاده قرار دادیم. در موارد زیادی آب و نفت در کنار هم قرار می گیرند که باید از یکدیگر جدا شوند. به طور مثل موارد زیادی رخ داده که کشتی نفتی در دریا غرق شده و نفت داخل دریا ریخته است یا اینکه لوله های نفتی که از دریا گذر می کردند دچار مسائلی شده اند و آب ها را آلوده کردند. نانوذرات طراحی شده می توانند نفت را از آب جدا نمایند و مشکل بزرگی از صنعت نفت را حل نمایند.