حال جنگل های بلوط با یاری فناوری های زیستی خوب می گردد - پایگاه اینترنتی مأوا

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرنگاران به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، یکی از میراث های قدیمی که به عنوان شناسنامه مناطق غربی و جنوب غربی ایران معرفی می گردد و از جاذبه های طبیعی این مناطق به شمار می رود، جنگل های بلوطی است که طبیعت استان های کرمانشاه، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان کهگیلویه و فارس را قاب گرفته است، قابی که در فرآیند بی توجهی انسان در حال پوسیدن است.

جنگل های زاگرس با گستردگی در 11 استان کشور و با 6 میلیون هکتار مساحت، 40 درصد جنگل های ایران را تشکیل می دهد که حدود 70 درصد تیپ گونه های جنگلی زاگرس را بلوط ها شامل می شوند، پوشش گیاهی با نوع خاصی از درختان سبز که این روزها حال خوشی ندارد و رو به زوال می رود.

در ایران بلوط مهم ترین و فراوان ترین گونه درختی موجود در غرب کشور، به ویژه در منطقه زاگرس محسوب می گردد، بلوط نام گونه ای از درختان و همچنین میوه آنها است. درختان بلوط عمری طولانی دارند که گاه به دو هزار سال نیز می رسد و گونه های بسیاری از آن در ایران، بومی رشته کوه های البرز و زاگرس است.

زوال یا خشکیدگی بلوط یکی از آسیب های جدی این روزهای جنگل های بلوط است که بین سال های 88 تا 89 در جنگل های زاگرس شروع شد و به جنگل های استان چهارمحال و بختیاری رسید و هر روز بر وسعت آن در سراسر منطقه زاگرس افزوده می گردد. آفتی که به گفته کارشناسان پس از ظهور علائم آن، در فاصله سه تا پنج سال درختان بلوط را به طور کامل خشک می نماید.

روند زوال درختان بلوط سرعت گرفته است و قسمت هایی از این جنگل های ارزشمند در حال انقراض هستند. این اتفاق مردمان مناطق غربی و جنوب غربی کشور را غمگین نموده است. مردمانی که با این درختان و طبیعت خو گرفته اند و دیدن زوال این طبیعت بکر خدادادی برایشان غم بزرگی است.

یکی از راهکارهایی که می تواند جان طبیعت بکر مناطق غربی و جنوب غربی کشور را نجات دهد، استفاده از روش های مولکولی و زیست فناوری و عوامل یاری کننده به احیای درختان بلوط است، این برنامه یکی از اولویت های کارگروه کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.

بنا به گفته مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، آنالیز عوامل موثر در بحران زوال و خشکیدگی بلوط (تنش های زنده و غیرزنده) یکی از اولویت های کمیته حفظ جنگل های بلوط و منابع طبیعی است. به همین دلیل با استفاده از روش های مولکولی زیست فناوری و عوامل یاری کننده و تقویت کننده به احیای آنها اقدام می گردد.

وی می گوید: حفظ و ارزیابی ذخایر ژنتیکی و ایجاد بانک ژنی بلوط با استفاده از روش های زیست فناوری و آنالیز جنبه های کنترل بیولوژیکی آفات قارچ، حشره و غیره بلوط نیز به صورت جدی در کمیته پیگیری می گردد. از دیگر اقدامات برای حفظ جنگل های بلوط، فراوری متابولیت های ثانویه دارویی بلوط با استفاده از روش های زیست فناوری است.

به گفته قانعی، بعضی از این اولویت ها عملیاتی شده و بعضی هنوز در مرحله مطالعاتی است. تلاشمان بر این است همه این موارد را اجرایی کنیم و از این طریق از نابودی جنگل های بلوط پیشگیری کنیم.

از دیگر اقدامات ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با همکاری دیگر نهادها برای پیشگیری از زوال جنگل های بلوط، تشکیل تیم تحقیقاتی است تا این تیم، علل و عوامل بروز زوال این درختان را آنالیز و راه کارهای احیای آنها را پیدا کند.

البته در این میان مردم بومی نیز دست روی دست نگذاشته اند و با راه اندازی تشکل های خودجوش و مردمی(NGO) فعال، گامی در جهت کند یا متوقف کردن روند زوال درختان بلوط برداشته اند.

به هر حال جنگل های بلوط کشور، این میراث گرانبها و کهنه ایرانی روزهای خوبی را تجربه نمی نماید و احتیاج به توجه ویژه متخصصان و نخبگان ایرانی دارد، طبیعتی که می تواند جان تازه ای به نسل آینده دهد و روح امید و زندگی را به آیندگان تزریق کند.