کاهش چشمگیر اُزن در تهران طی 3 ماه گرم سال جاری
به گزارش پایگاه اینترنتی مأوا، تهران (پانا) - مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه شاخص آلاینده ازن در سه ماه گرم امسال کاهش چشمگیری نسبت به سال های 98 و 99 در مرکز داشته است، گفت گاز ازن (O3) اصلی ترین آلاینده فصول گرم سال در شهر تهران است. مسئول اصلی تشکیل ازن 2 آلاینده اکسیدهای نیتروژن (NOX) و ترکیبات آلی فرار (VOCs) هستند. گازهایCH4 و CO هم می توانند در تشکیل ازن در مقیاس عظیم نقش داشته باشند.
به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، حسین شهیدزاده گفت: موتورهای احتراق داخلی، منبع اصلی انتشار NOx هستند. منوکسید نیتروژن (NO) و دی اکسید نیتروژن (NO2) آلاینده های ناشی از احتراق سوخت در وسایل نقلیه موتوری، نیروگاه های زغال سنگ، نفت و گاز، بویلرهای صنعتی و سوزاندن زباله هستند. منبع فراوریVOCs هم گازهای خروجی خودرو، نشت سوخت در ایستگاه های سوخت رسانی، رنگ ها، فعالیت های صنعتی، حلّال ها و ... هستند البته به طور طبیعی، انتشار بیولوژیک از درختان هم باعث فراوری این هیدروکربن ها می گردد.
وی اضافه نمود: بخشی از این ترکیبات سرطان زا هستند، برخی باعث التهاب مخاط و غشاء مخاطی می شند و برخی هم ممکن است خستگی و کاهش تمرکز را ایجاد نمایند.
شهیدزاده درباره فرایند انتشار ازن گفت: آلاینده ازن به صورت مستقیم در هوا منتشر نمی گردد بلکه به وسیله واکنش های شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرّار در حضور نور خورشید ایجاد می گردد و به همین دلیل، مقدار ازن در ماه های گرم سال و در وسط روز بیش از سایر مواقع است. پتانسیل اکسیدنمایندگی بالای ازن، مسائل جدی تنفسی، درد سینه، سوزش گلو و چشم، حملات آسمی، برونشیت، آمفیزم، سردرد و ... را در پی دارد. علاوه بر افراد فعال در فضای باز، بچه ها بیشتر از سایر افراد در معرض مخاطرات این آلاینده قرار دارند زیرا ریه های اطفال هنوز در حال رشد و تکامل و فعالیت آن هادرخارج ازمنزل درزمانی که سطح ازن بالاست، معمولاً زیاد است.
مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره ارزیابی فرایند ازن در امسال گفت: هوای تهران از منظر آلاینده ازن در امسال (تا 10 شهریور)، 9 روز در شرایط پاک، 133 روز در شرایط قابل قبول، 22 روز در شرایط ناسالم برای گروه های حساس و یک روز ر شرایط ناسالم برای عموم افراد جامعه قرار داشته است. تمامی روزهای با شرایط پاک به جز یک روز (در خردادماه) مربوط به فروردین ماه است و در دو ماهه ابتدایی امسال با وجود متعادل بودن دمای هوا، هیچیک از روزها از منظر این آلاینده ثانویه، فراتر از حد سلامت قرار نداشتند. در خردادماه و همزمان با افزایش تدریجی دمای هوا، فرایند افزایش شاخص آلاینده ازن در شهر تهران هم به تدریج آغاز شد و اولین روز آلوده به لحاظ این آلاینده در روز 14 خرداد ثبت شد و شرایط ناسالم برای گروه های حساس تا خاتمه فصل بهار در مجموع به شش روز رسید.
به گفته شهیدزاده با آغاز فصل تابستان، این شرایط تشدید شد و تیرماه با ثبت 10 روز آلوده، آلوده ترین ماه امسال از منظر این آلاینده ثانویه بود بعلاوه آلوده ترین روز امسال به لحاظ این آلاینده با شاخص 162 در 18 تیرماه ثبت شد که تنها روز ناسالم ثبت شده از ابتدای سال 1400 بوده است. تقلیل نسبی دمای هوا در مردادماه، منجر به کاهش تدریجی غلظت آلاینده ازن و تعداد روزهای نامطلوب شد؛ به گونه ای که طی این ماه، تعداد روزهای آلوده به پنج روز ناسالم برای گروه های حساس رسید. هر چند طی 10 روز ابتدایی آخرین ماه تابستان تا کنون، دو روز ناسالم برای گروه های حساس ثبت شده است اما پیش بینی می گردد با کاهش دمای هوا و ساعات آفتابی، از غلظت آلاینده ازن کاسته می گردد و شاهد کاهش تدریجی غلظت این آلاینده در شهر تهران باشیم.
در جدول ذیل، مقایسه شاخص کیفیت هوای شهر تهران از منظر آلاینده ازن طی ماه های خرداد، تیر و مرداد سال های 98، 99 و 1400 آمده است که بر اساس آن، هر چند در این بازه زمانی در امسال، کاهش محسوسی را از نظر تعداد روزهای پاک به لحاظ این آلاینده شاهد بودیم، با این وجود، از تعداد روزهای آلوده (ناسالم برای گروه های حساس و ناسالم) به ویژه در مقایسه با سال گذشته کاسته شده است.
منبع: خبرگزاری پانا